فائزه هاشمی، آقازاده شورشی

نام: فائزه هاشمی

متولد: ۱۷ دی ۱۳۴۱ قم

برخی مسئولیت‌ها: نماینده مجلس در دوره پنجم، مدیر مسئول روزنامه زن، رئيس شاخه زنان حزب کارگزاران سازندگی، ریاست فدراسیون اسلامی ورزش زنان

 

تحصیلات: فائزه هاشمی دارای دکترا در رشته حقوق بشر از دانشگاه آزاد تهران است و دو مدرک فوق لیسانس در رشته حقوق بشر و حقوق بین‌الملل و دو مدرک لیسانس در رشته مدیریت از دانشگاه الزهرا و رشته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی دارد و مدتی نیز در لندن تحصیل‌ کرده است.

 

فائزه هاشمی رفسنجانی، دختر کوچک‌تر اکبر هاشمی مشهورترین سیاستمدار ایرانی است که در بالاترین مقام‌های سیاسی جمهوری اسلامی حضور داشته است.

فائزه هاشمی در سال ۱۳۷۴ در حالی به نمایندگی مجلس پنجم رسید که ۳۳ ساله بود. نام او که در فهرست نامزدهای مورد حمایت حزب کارگزاران سازندگی قرار داشت بسیار مورد توجه قرار گرفت و به عنوان دومین نفر فهرست نمایندگان تهران اعلام شد اما در فضای سیاسی آن سال‌ها گفته می‌شد او بیشتر از علی اکبر ناطق نوری رای آورده اما مصالح سیاسی باعث شده که تعداد آرایش کمتر اعلام شود.

او پیش از آنکه نماینده مجلس شود از سال ۱۳۶۹ ریاست فدراسیون اسلامی ورزش زنان را بر عهده داشت. فدراسیونی که چندین دوره بازی‌های اسلامی زنان را در سطح بین‌المللی برگزار کرد.

فائزه هاشمی گرچه از خانواده اکبر هاشمی می‌آید و به این دلیل مشهور است اما در سال‌های فعالیت اجتماعی و سیاسی خود توانسته است شخصیتی مستقل از پدرش داشته باشد.

خانم هاشمی در سال ۱۳۷۷ و سومین سال نمایندگی مجلس خود، روزنامه زن را منتشر کرد.

این نشریه اولین روزنامه ایرانی است که قصد داشت به طور پیگیر مسائل و اخبار زنان را پیگیری کند. او مدیرمسئول این روزنامه بود که هم مسائل سیاسی روز را پوشش می‌داد و هم به مسائل مربوط به حقوق زنان از قبیل نظیر مهریه، نفقه، ازدواج مجدد، حق حضانت فرزندان و حق طلاق اجتهاد زنان توجه می‌کرد.

 

روزنامه زن  در فروردین ۱۳۷۷ به دلیل انتشار مطالبی در نقد حجاب، ترویج فمینیسم و خبری درباره فرح پهلوی، توقیف شد.

بر کرسی نمایندگی مجلس

فائزه هاشمی در سال ۷۸ به مجله حقوق زنان گفته است که قانون گذاری و نظارت بر اجرای قانون وظیفه مصوب یک نماینده است ولی استنباط ما این است که نماینده زن نسبت به مسائل زنان هم تعصب بیشتری دارد و هم بیشتر پیگیری می‌کند. به گفته او مردها نسبت به مسائل زنان اطلاعی ندارند و اگر هم بدانند خیلی کم می‌دانند.

به گفته او "روشنفکرترین نماینده مرد باز هم در بسیاری از جاها تفکر مردسالار مانعش می شود. بنابراین معتقدم که هم خود خانم ها مناسبتترین فرد برای یگیری مسائتل زنان هستند و این کار را از طریق مجلس هم می‌توان انجام داد ولی ما جو فرهنگی حاکم بر مجلس اجازه نمی‌دهد طرحی که در مورد مسائل زنان مطرح می‌شود رای بیاورد و تصویب شود. این که زنان در مجلس دنبال طرحی هستند کافی نیست."

 

برخی مصوبات مجلس پنجم درباره زنان

تشکیل کمیسیون زنان، جوانان و خانواده یکی از اتفاقات مجلس پنجم بود که فائزه هاشمی به روزنامه شرق می‌گوید با دخالت رئیس مجلس، اکثریت این کمیسیون در اختیار نمایندگان مرد قرار گرفت و زنان عضو هم اغلب پزشک بودند که به گفته او این کمیسیون نمی‌توانست فعالیت‌ها، مسائل و مشکلات زنان را دنبال و برایش تصمیم‌گیری کند.

تصویب قانون اصلاح ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی درباره حق حضانت فرزندان که بر اساس آن از نقش پدر در تعیین حضانت کاسته شد.

قانون اختصاص تعدادی از دادگاه‌ها برای رسیدگی به مسائل خانوادگی با عنوان دادگاه خانواده نیز در مجلس پنجم تصویب شد.

فائزه هاشمی از جمله کسانی بود که با توجه به پیشینه فعالیتش در ورزش بانوان برای تامین اعتبار برای احداث، تکمیل، توسعه و تجهیز اماکن و فضاهای ورزشی زنان تلاش کرد. 

طرح اصلاح قانون مطبوعات که بر اساس آن اتهامی با عنوان "استفاده ابزاری از زنان" وارد قانون شد نیز در این دوره تصویب شد.

فائزه هاشمی از جمله مخالفان این طرح بود که علیرغم مخالفت‌ها در مجلس تصویب شد.

خانم هاشمی با وجود آنکه رقیب آقای ناطق نوری بود اما از ریاست او در مجلس تعریف میکند و او را مدیری قوی تعریف می کند.

فائزه هاشمی در آخرین ماه‌های دوران نمایندگی‌اش رئیس کمیته تحقیق و تفحص درباره حادثه کوی دانشگاه شد.  

 

جنجال‌ها اظهارنظرها و واکنش‌ها

فائزه هاشمی چه پیش از آنکه وارد سیاست و مجلس شود، در دوران حضورش در فدراسیون ورزش بانوان و چه پس از پایان دوران نمایندگی، اظهارنظرهایش بارها جنجالی شد.

شعار دوچرخه‌سواری زنان

وقتی فائزه هاشمی خود را برای انتخابات مجلس پنجم نامزد کرد از جمله موضوعاتی که مخالفانش به آن پرداختند این بود که او قصد دارد "دوچرخه‌سواری بانوان" را آزاد کند.

او می‌گوید این موضوع جز شعارهای او نبود اما علیرغم خواست مخالفانش باعث شده تعداد آرایش بیشتر شود.

خانم هاشمی گفته است دو سال پیش از شرکت در انتخابات مجلس این شعار مطرح شد وقتی که در سمیناری گفته است دوچرخه‌سواری برای زنان ایراد شرعی ندارد و باید برای دوچرخه‏‌سواری زنان هم فرهنگ‌‏سازی شود.

 

انتقاد از حجاب در جمهوری اسلامی

فائزه هاشمی در سال ۱۳۸۸ و در یک برنامه تلویزیونی از غالب شدن رنگ سیاه در پوشش زنان ایرانی انتقاد کرد و گفت: "متاسفانه بعد از انقلاب یک سری رفتارها برای خانم‌ها ارزش شد. رنگ مشکی ارزش شد، چادر مشکی، مانتو مشکی، مقنعه مشکی، روسری مشکی و رنگ‌های تیره و مرده ارزش شد. این ارزش‌ها خوب نبود و از هر لحاظ بهداشتی، پزشکی و روانشناسی عمل مثبتی نیست."

این سخنان خانم هاشمی درباره حجاب واکنش‌هایی را به دنبال داشت از جمله فاطمه آجرلو نماینده وقت مجلس در واکنش به سخنان خانم هاشمی این سخنان را "نبش قبر کردن برخی شعارهای زیبا از سوی یک طیف خاص در دوران انتخابات" دانست و گفت این شعارها امروز جواب نخواهد گرفت. او گفت "ما ایرانیان به بعضی از داشته‌ها و ثروت‌های غنی خود افتخار می‌کنیم که یکی از این داشته‌ها چادری است که ثروت تمدن ایرانی به شمار می رود."

آیت الله عباس کعبی، از نمایندگان مجلس خبرگان نیز در واکنش به سخنان فائزه هاشمی گفت که "رنگ مشکی برای چادر نه تنها کراهت ندارد بلکه یک عمل مستحبی هم محسوب می‌شود و اصلا موضوعی به این روشنی نیاز به بحث ندارد."

 

دیدار از مسجد رفاعی و قبر محمدرضا شاه پهلوی

سفر فائزه هاشمی به مصر در سال زمانی جنجالی شد که او به مسجد رفاعی رفت و به قبر آخرین پادشاه ایران هم سرزد. به عنوان فرزند یکی از انقلابیون ایران این دیدار مورد انتقاد مخالفانش قرار گرفت. فائزه هاشمی اما می‌گوید دیدن قبر شاه برای او مثل هر مکان تاریخی دیگری است و همان طور که از قبر لنین یا مائو دیدن کرده در قاهره هم به دیدن قبر شاه رفته است.

 

حمله در شهرری 

در اسفند ۱۳۸۹ فائزه هاشمی در شهرری ممورد حملهٔ گروهی از طرفداران حکومت قرار گرفت. در فیلمی که از این حمله منتشر شد سعید تاجیک که گفته شد از اعضای سپاه است خانم هاشمی را "فاحشه" می‌خواند. این اقدام را اصول‌گرایان منتقد خانم هاشمی هم محکوم کردند. از جمله احمد خاتمی در نماز جمعهٔ تهران از طرفداران حکومت خواست از فحاشی و کاربرد کلماتی که مشمول حد قذف است خودداری کنند. مکارم شیرازی هم با فحاشی به فائزه هاشمی مخالفت کرد.

سعید تاجیک به خاطر این اقدام در دادگاه محکوم به زندان شد.

تجربه زندان اوین

فائزه هاشمی در دی ماه سال ۱۳۹۰ در دادگاه به تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی متهم شد. شش ماه حبس و محرومیت پنج ساله از فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و مطبوعاتی حکمی بود که برای او صادر شد.

خانم هاشمی اول مهر ۱۳۹۱ به زندان رفت و آخر اسفند آزاد شد.

خانم هاشمی پیش از این و در جریان اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ هم یک بار به مدت کوتاهی بازداشت شده بود.

او در این انتخابات از میرحسین موسوی حمایت می‌کرد.  

دیدار با یکی از مدیران جامعه بهایی

در اردیبهشت ۱۳۹۵ دیدار فائزه هاشمی با یکی از مدیران جامعه بهایی ایران، که از زندان به مرخصی آمده بود جنجالی شد. فریبا کمال‌آبادی، برای اولین بار در طول هشت سال زندان خود به مرخصی آمد و فائزه هاشمی، که با او در زندان هم‌بند بود به دیدار او رفت.

این دیدار در شرایطی صورت گرفت که بهاییت از ادیان پذیرفته شده در ایران نیست و پیروان این اقلیت مذهبی در ایران محدودیت‌های زیادی را متحمل می‌شوند. دیدار فرزند یکی از مقام‌های جمهوری اسلامی با یکی از مدیران جامعه بهایی در شرایطی انجام شد که اغلب این مقام‌ها ارتباط با بهاییان و حتی دست دادن با آنها را مکروه می‌دانند.

اندکی پس از انتشار این خبر سخنگوی قوه قضاییه ایران دیدار فائزه هاشمی با یکی از مدیران جامعه بهایی را کاری "بسیار زشت و قبیح" دانست و گفت که به این مسئله مطابق قانون رسیدگی خواهد شد.